نقش رؤیا در تشخیص بیماری از دیدگاه بوعلی سینا و سایر حکمای طب سنتی ایران

از دیدگاه بوعلی سینا و سایر حکمای طب سنتی ایران رؤیا به عنوان یکی از علائم تشخیصی مطرح می باشد، به طوری که برخی از خواب ها از نظر پزشکی دارای اهمیت بوده و در تشخیص مزاج یا بیماری کمک کننده اند. محتویات و جزئیات رؤیای فرد می تواند گویای وضعیت خاص جسمی و روانی وی باشد. در سوءمزاج ها و غلبه اخلاط، هر فرد متناسب با خلطی که در بدنش افزایش یافته خواب هایی با رنگ و محتوای متناسب با آن خلط می بیند. به عنوان نمونه در غلبه صفرا، فرد خواب هایی با مضمون آتش و رنگ زرد؛ در غلبه خون، خواب هایی در ارتباط با خون و خونریزی و به رنگ سرخ؛ در غلبه بلغم خواب هایی با محتوای آب و به رنگ سفید و در غلبه سودا خواب هایی با مضمون ترس و وحشت همراه تاریکی و به رنگ سیاه مشاهده می کند. آگاهی از محتوای خواب اشخاص با در نظر گرفتن سایر علائم آنها می تواند در تشخیص افتراقی بیماری ها کمک کننده باشد. همچنین تغییر محتوای خواب در طی درمان نیز می تواند گویای تغییر وضعیت جسمی و روانی فرد بوده و پزشک را در جهت درمان درست راهنمایی نماید و در مجموع ابن سینا و سایر پیش کسوتان پزشکی نیاکان به منظور تشخیص بالینی وضعیت سلامت و بیماری، علاوه بر علائم و نشانه ها از وضعیت رؤیاها نیز استفاده می کرده اند. روش کار در این مطالعه کتابخانه­ای بوده و از کتاب قانون بوعلی سینا و شروح آن و سایر منابع طب سنتی ایران مربوط به قرون مختلف استفاده شده است.